Diner ter ere van Twentse Landgans en oprichting Slow Food Twente

Op zaterdag 12 november, één dag na de viering van Sint Maarten als het gebruikelijk is gans te eten, is het zover. Na de Chaamse Pel krijgt Nederland een tweede Presidium voor pluimvee, dat van de Twentse Landgans.

Op zaterdag 12 november, één dag na de viering van Sint Maarten als het gebruikelijk is gans te eten, is het zover. Na de Chaamse Pel krijgt Nederland een tweede Presidium voor pluimvee, dat van de Twentse Landgans.
 
De Twentse Landgans is het oudste en nog enige overgebleven Nederlandse ganzenras. De vogels werden eeuwenlang gefokt op de zogeheten broekgronden in onze oostelijke provincies (in de Achterhoek, Twente en rondom Coevorden in Drenthe), maar waren eind vorige eeuw bijna verdwenen.

​Enkele liefhebbers gingen in Twente op zoek naar overgebleven fokmateriaal en stelden een fokprogramma op. Inmiddels zijn er na ruim 10 jaar van inspanning zoveel ganzen dat voor de eerste keer het Twentse Landgansdiner wordt gehouden in het eeuwenoude Erfgoed Bossem in het Twentse Lattrop, vlakbij het historische stadje Ootmarsum.
​
In vroeger dagen liepen de ganzen te voet (met de poten met pek ingesmeerd) van de Twentse dorpen Enter en Goor naar de haven van Rotterdam, waar ze per schip naar Londen voor de Kerstmarkt werden vervoerd. Na de Eerste Wereldoorlog kwam aan deze gewoonte een einde, maar in de oostelijke delen van ons land bleef men Sinte Maarten op 11 november vieren, vaak met uit Duitsland aangevoerde ganzen. Nu kan het weer met eigen gevogelte.

Het diner wordt georganiseerd met het nieuwe Slow Food Convivium Twente. Het Convivium (Latijns voor feestelijk tafelgezelschap) introdu-ceert hiermee direct een eigen streekproduct.

Het Convivium wil de kleinschalige producenten van smaakvolle en kwalitatief hoogwaardige streekproducten, de restaurants die veel met deze producten werken en de consument in Twente met elkaar verenigen met als doel: bewustwording, waardering en kennis van lekker, puur en eerlijk eten.
 
Ook het stimuleren en beschermen van authen-tieke en verantwoordelijke duurzame produc-tiewijzen vinden ze belangrijk. Een mooiere aftrap als deze is er dan ook niet nu gelijktijdig het Presidium voor de Twentse landgans is opge-nomen in de Ark van de Smaak. Een Presidium is een samenwerkingsverband van producenten die daardoor kwalitatief hoogstaande productieme-thoden ondersteunen die op het punt van ver-dwijnen staan.

Hiermee herstellen ze traditionele verwerkings-methoden en beschermen ze unieke regio’s, ecosystemen en inheemse rassen en lokale plantenvariëteiten. 

​Ook het stimuleren en beschermen van authentieke en verantwoordelijke duurzame pro-ductiewijzen vinden ze belangrijk. Een mooiere aftrap als deze is er dan ook niet nu gelijktijdig het Presidium voor de Twentse landgans is opgenomen in de Ark van de Smaak.

​Een Presidium is een samenwerkingsverband van producenten die daardoor kwalitatief hoog-staande productiemethoden ondersteunen die op het punt van verdwijnen staan. Hiermee herstellen ze traditionele verwerkingsmethoden en beschermen ze unieke regio’s, ecosystemen en inheemse rassen en lokale plantenvariëteiten.

​Op 12 november draait het dus om producten van de Twentse landgans: vroegrijpe en bewegelijke ganzen die vroeger vooral wit waren; wit dons bracht toen meer op dan donker gekleurd dons. Freiherr Clemens Maria Fransiscus von Bönninghausen maakt in zijn beschrijving van de Twentse roggeteelt in 1817 voor het eerst melding van de veelvuldige aanwezigheid van ganzen binnen de boeren-gemeenschappen in Noordoost Twente.

​Kort na de Eerste Wereldoorlog zijn veel lokale rassen verdwenen door kruising met zwaardere buitenlandse rassen. De Twentse landgans is aan dit lot ternauwernood ontkomen.

Sint Maarten is een feest waarbij men in Oostenrijk en delen van Duitsland traditioneel gans eet, het zogenoemde Martinigansessen of Martinsgansessen. Een inspiratiebron voor chef-kok Martin Höfte (what’s in de the name) die de boerenkeuken van Bossem bestiert, een bijzondere locatie waar biologisch rundvlees van Brandrood wordt geproduceerd – tevens opgenomen in de Ark van de Smaak.

Martin laat vroeger tijden herleven door mooie gerechten te presenteren om gezamenlijk van te genieten: ‘sharing diner’ kende men in de Middeleeuwen al. Denk hierbij aan: op het karkas gebraden gans gevuld met Elstar appel en rozijnen, licht gerookte ganzenborst met een marmelade van vijgen en walnoten van eigen erf en ambachtelijke paté van gans met bos-paddestoelen.